Co potrafi nasz narodowy model językowy?
Polska dołącza do grona krajów rozwijających własne modele sztucznej inteligencji. Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało PLLuM (Polish Large Language Model) – rodzinę modeli językowych, które nie tylko rozumieją nasz język, ale także zostały stworzone przez polskich specjalistów. Teraz PLLuM jest dostępny dla każdego – co oznacza to dla administracji, biznesu i użytkowników?
Rozwój technologii AI w Polsce przestaje być jedynie futurystycznym snem. PLLuM ma stać się fundamentem inteligentnych usług publicznych i nowoczesnych narzędzi biznesowych. Jak podkreśla wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, celem projektu jest budowanie innowacyjnych rozwiązań na własnych warunkach, bez konieczności sięgania po zagraniczne modele językowe.
To ambitne założenie, ale na pierwszy rzut oka wygląda obiecująco. Modele PLLuM działają na różnych skalach – od 8 do 70 miliardów parametrów. Mniejsze wersje świetnie sprawdzą się w codziennych zadaniach, podczas gdy większe oferują głębsze zrozumienie języka i kontekstu. Wśród nich znajdują się modele w architekturze MoE (Mixture of Experts) oraz wyspecjalizowane modele RAG (Retrieval Augmented Generation).
Etyczna AI – skąd PLLuM czerpie wiedzę?
W czasach, gdy sztuczna inteligencja jest oskarżana o bezmyślne pożeranie danych bez zgody ich twórców, PLLuM stawia na transparentność. Modele przeznaczone do użytku komercyjnego wykorzystują licencjonowane zasoby tekstowe, a te naukowe korzystają także z publicznych zbiorów, takich jak Common Crawl. Dodatkowo, model jest trenowany na autorskich zbiorach danych, które obejmują dziesiątki tysięcy instrukcji i odpowiedzi ocenianych przez polskich ekspertów.
Nie jest to zatem kolejna AI stworzona na podstawie anonimowych, niezweryfikowanych danych – PLLuM uczy się w sposób kontrolowany, zgodnie z przepisami i etycznymi standardami.
Ekosystem AI made in Poland
To jednak dopiero początek. PLLuM nie jest samotnym rewolucjonistą – rozwija się razem z innym polskim modelem, Bielik, który pomaga w lepszym trenowaniu AI oraz pozyskiwaniu nowych danych. Wszystko po to, by stworzyć pełny ekosystem polskiej sztucznej inteligencji.
Ministerstwo Cyfryzacji nie skąpi środków na rozwój tego projektu. Na PLLuM wydano już 14,5 mln zł, a teraz rząd przeznacza dodatkowe 19 mln zł na wdrożenie modelu w administracji publicznej. W projekt zaangażowały się takie instytucje jak Politechnika Wrocławska, Instytut Podstaw Informatyki PAN, NASK oraz Uniwersytet Łódzki.
Jak PLLuM zmieni nasze życie?
Polski model językowy ma szerokie zastosowanie – od wsparcia administracji po edukację. Oto kilka obszarów, w których już niedługo może ułatwić życie obywatelom:
- Wirtualny asystent w mObywatelu – pomoże w uzyskiwaniu informacji publicznych, odpowiadając na pytania obywateli.
- Inteligentny asystent urzędniczy – usprawni analizę dokumentów, wyszukiwanie informacji i przetwarzanie treści w administracji.
- Edukacja – będzie wspierać aplikacje edukacyjne, tłumaczenia oraz nowoczesne metody nauczania.
Co więcej, do projektu dołączają nowe instytucje – Centralny Ośrodek Informatyki oraz CYFRONET AGH, który dostarczy mocy obliczeniowych do trenowania modeli. To właśnie w CYFRONECIE działa najszybszy superkomputer w Polsce, który teraz będzie pracował nad ulepszaniem PLLuM.
Polska w wyścigu AI
PLLuM to nie tylko technologiczna ciekawostka – to krok w stronę uniezależnienia Polski od zagranicznych modeli i narzędzi AI. Wprowadzenie rodzimej sztucznej inteligencji do administracji, biznesu i edukacji może znacząco zwiększyć konkurencyjność naszego kraju w dziedzinie nowych technologii.
Czy PLLuM rzeczywiście zrewolucjonizuje cyfryzację Polski? Tego jeszcze nie wiemy, ale jedno jest pewne – po raz pierwszy mamy model językowy, który myśli i mówi w pełni po polsku. A to już samo w sobie jest sporą rewolucją.
PLLuM jest dostępny dla wszystkich na stronie pllum.clarin-pl.eu, a jego modele można pobrać na Hugging Face.